Een nieuw medicijn ontwikkelen tegen kinderkanker
Afwijkingen in eiwit signaalroutes bij kinderen met leukemie
Het opsporen van afwijkingen in eiwit signaalroutes in kinderen met acute myeloïde leukemie – op weg naar een betere behandeling
Samenvatting afgerond onderzoek
Kinderen met acute myeloïde leukemie (AML) moeten een behandeling ondergaan met zeer intensieve chemotherapie, die erg veel bijwerkingen heeft. Nieuwe medicijnen die minder bijwerkingen hebben zouden daarom een grote verbetering vormen. Dit soort medicijnen zouden gericht moeten zijn tegen afwijkingen die alleen in de leukemiecel aanwezig zijn, en geen gezonde lichaamscellen raken. Leukemische cellen zijn ontspoord, waardoor ze zich blijven delen en niet uitrijpen. Er is al redelijk wat bekend over de machinerie die de cel hiertoe aanzet. Ingrijpen op deze machinerie zou dus een goede therapie kunnen zijn; het probleem is echter dat de kankercel vaak flexibel is: leg je een bepaald signaal pad stil, dan gebruikt de cel een andere weg. Dit is vergelijkbaar met het afsluiten van een weg in een stad: het verkeer zoekt een andere route en komt meestal toch op de juiste bestemming aan.
Om het verkeer helemaal stil te leggen is het vaak nodig om meerdere wegen tegelijkertijd af te sluiten. Precies dit is wat er in deze studie gedaan is. Twee belangrijke eiwit signaalroutes van de AML cel, namelijk de signaalroutes van de eiwitten PIM en PLK1 zijn onderzocht. Er is gekeken of het blokkeren van één van beide signaalroutes de groei en overleving van leukemiecellen tegen kan gaan. Het medicijn Volasertib, dat PLK1 remt, werd in combinatie met verschillende andere medicijnen toegevoegd aan leukemiecellen die in het lab werden gekweekt. Er werd echter geen effect op de overleving van leukemiecellen waargenomen. In een ander onderzoek bij volwassenen met AML is aangetoond dat een combinatie van de medicijnen Volasertib en Cytarabine wel werkzaam is tegen AML. Deze combinatie zal in de toekomst bij kinderen nog nader onderzocht worden.
Om PIM1 remmers te testen werden deze toegevoegd aan in het lab gekweekte leukemiecellen die een grote hoeveelheid PIM1 hebben. Er werd opnieuw geen effect op de leukemiecellen waargenomen. Deze cellen bleken echter ook een grote hoeveelheid van het eiwit p38 te hebben. Daarom werd het toedienen van een PIM1 remmer en een p38 remmer getest, wat in een afname van het aantal leukemie cellen resulteerde, een veelbelovend resultaat. In een vervolgonderzoek zal deze combinatie van medicijnen dan ook getest worden in proefdiermodellen. Als dit opnieuw goede resultaten oplevert kan de belangrijke stap naar de patiënt gemaakt worden.
Onderzoeksnummer: 64
Centrum: Sophia Kinderziekenhuis – Erasmus MC Rotterdam
Startjaar: 2010
Looptijd: 4 jaar
Totale kosten/bijdrage KiKa: € 541.173
