Wat is nierkanker?

Jaarlijks krijgen bijna 600 kinderen in Nederland de diagnose kanker. Ongeveer 35 kinderen hiervan krijgen de diagnose nierkanker. Lees hier alles over deze vorm van kanker.

Wat is nierkanker?

Je nieren zijn ontzettend nuttig. Ze filteren afvalstoffen uit je bloed via de urine. Bij nierkanker zit er een kwaadaardige tumor in één of allebei de nieren. Als een kind zo'n tumor heeft spreken we dus van nierkanker.

Hoe ontstaat nierkanker?

Een niertumor bij kinderen ontstaat meestal uit een voorloper van niercellen. Een van de cellen die eigenlijk zou moeten uitgroeien tot een niercel, gaat een eigen leven leiden, deelt zich in hoog tempo en vormt een tumor die zich kan uitzaaien. De tumor kan al voor de geboorte ontstaan. 

Zo’n 80% van de kinderen met een niertumor heeft een Wilms-tumor. Andere niertumoren die bij kinderen voorkomen zijn niercelcarcinoom, mesoblastisch nephroom, clear cell sarcoom en rhabdoïde tumor van de nier.

Wat zijn de symptomen van nierkanker?

Zoals de meeste kankersoorten geeft nierkanker in het begin weinig tot geen klachten. Een bolle buik is meestal het eerste teken dat er iets mis is. Ook symptomen zoals bloed plassen of buikpijn kunnen voorkomen. [BRON: Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie]

Hoeveel kinderen krijgen nierkanker?

Ieder jaar krijgen 30-35 kinderen de diagnose nierkanker. Dit betekent dat ongeveer 5 tot 10% van alle kinderen die kanker krijgen in Nederland, nierkanker krijgen. De meeste kinderen zijn jonger dan vijf jaar. 
Uit recent KiKa-onderzoek blijkt dat 1 op de 3 kinderen met een Wilms-tumor een erfelijke aanleg heeft om een dit type kanker te ontwikkelen.

Wat is de overlevingskans van nierkanker?

Als een Wilms tumor vroeg wordt ontdekt en niet is uitgezaaid, is de genezingskans meer dan 90%. Ook als er uitzaaiingen zijn, zijn de kansen goed (75%). Helaas geldt dit niet voor andere vormen van niertumoren, zoals niercelcarcinoom, en rhabdoïde tumor van de nier. De kans op overlijden is bij deze vormen helaas veel groter; tussen de 40 en 70% van kinderen met deze diagnoses redt het helaas niet. Kinderen met clear cell sarcoom hebben een goede overlevingskans maar deze kinderen hebben zeer intensive behandeling nodig. Het is daarom belangrijk om nieuwe en meer gerichte, therapieën te ontwikkelen, met minder bijwerkingen op de korte en lange termijn. Ook is het belangrijk de Wilms tumoren al bij diagnose te kunnen onderscheiden van niet-Wilms tumoren. KiKa ondersteunt onderzoeken die kijken of dit mogelijk is met een bloedtest of radiologische beeldvorming. 

Welke behandeling krijgen kinderen met nierkanker?

De behandeling van nierkanker hangt af van het stadium en de aard van de tumor. Een uitgezaaide tumor of een tumor in twee nieren moet intensiever worden behandeld dan een tumor die op één plaats zit. Kinderen ouder dan 6 maanden worden na diagnose meestal eerst behandeld met chemotherapie. Daarna worden ze geopereerd, waarna ze een nabehandeling met chemotherapie krijgen. Ook kan bestraling deel uitmaken van de behandeling. Om te kunnen bepalen welke niertumor een patiënt heeft wordt een stukje tumor afgenomen en bekeken onder de microscoop. Dit kan echter pas tijdens de operatie. 

KiKa steunt onderzoek om te kijken of een bloedtest of radiologische beeldvorming gebruikt kan worden om al voor start van de behandeling het soort niertumor te ontdekken. Op die manier kan al gelijk bepaald worden wat de beste behandelingsstrategie is voor elke individuele patiënt. 

Hebben kinderen die nierkanker hebben gehad een grote kans op late effecten?

Gelukkig hebben kinderen die een niertumor hebben gehad over het algemeen weinig tot geen gevolgen op de lange termijn. Wel komt nierschade en hoge bloeddruk meer voor omdat er een nier wordt verwijderd. Als er buikbestraling is gebruikt tijdens de behandeling kan het bestraalde gebied in groei achter blijven en kunnen er vruchtbaarheidsproblemen zijn. In zeer zeldzame gevallen kunnen overlevenden opnieuw kanker krijgen als gevolg van hun behandeling. 

Wat doet Kika?

KiKa financiert sinds 2002 verschillende onderzoeken naar kinderkanker. KiKa heeft tot nu toe 180,3 miljoen euro beschikbaar gesteld voor wetenschappelijk onderzoek naar kinderkanker. Zo ook naar meer onderzoek naar nierkanker. Deze onderzoeken richten zich onder andere op nieuwe behandelmethodes en medicijnen.

Welke KiKa-onderzoeken lopen er op het gebied van nierkanker?

KiKa doet verschillende onderzoeken:

• Diagnose niertumor door middel van een bloedtest
• Diagnose niertumor door middel van MRI
• Nieuwe bestralingstechnieken voor nierkanker
• Niertumoren aanpakken door hun stofwisseling

In onze database lees je meer.

Bronvermelding:
1)    Characteristics and outcome of children with renal tumors in the Netherlands: The first five-year's experience of national centralization. PLoS1 (2022) 17(1): e0261729